Tarcza antykryzysowa 2.0 – założenia
Sejm uchwalił w dniu 9 kwietnia 2020 r. i przekazał do Senatu ustawę o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która ma stanowić kontynuację zaproponowanych już przez rząd, przyjętych i obowiązujących rozwiązań, mających na celu ograniczenie gospodarczych skutków epidemii wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2. W przekazach medialnych projekt ten określany jest mianem tzw. Tarczy antykryzysowej 2.0. Zaproponowane ustawą rozwiązania mogą ulec zmianie w trakcie dalszego procesu legislacyjnego. Zaznaczenia również wymaga, że niniejsze zestawienie nie stanowi porady prawnej, a ma na celu jedynie przybliżenie rozwiązań zaproponowanych przez ustawodawcę.
Zgodnie z brzmieniem ustawy, zaproponowane rozwiązania przeznaczone są wyłącznie dla przedsiębiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej w związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Ustawa przewiduje przede wszystkim możliwość przekazania przedsiębiorcom wsparcia, na następujących zasadach:
1. Wsparcie ma być udzielane w szczególności w formie pożyczek, gwarancji lub poręczenia oraz leasingu lub innych instrumentów związanych z finansowaniem prowadzonej działalności gospodarczej – na warunkach rynkowych. Nie będzie również wykluczone udzielenie wsparcia w formie innych zwrotnych finansowych instrumentów dłużnych. Ustawodawca przyjął, ze wypłata wsparcia ma mieć charakter sukcesywny poprzez wypłatę transz pożyczki lub innych form wsparcia, jednak w wyjątkowych wypadkach – gdy okoliczności danego przypadku tego wymagają – możliwa będzie jednorazowa wypłata całości wsparcia.
2. Wsparcie ma być wypłacane na podstawie umowy zawieranej przez przedsiębiorcę z Agencją Rozwoju Przemysłu Spółkę Akcyjną (ARP S.A.) lub jej spółkę zależną. Udzielone na podstawie takiej umowy Wsparcie będzie mogło być wydatkowane wyłącznie na ustalony w umowie cel.
3. Postępowanie związane z udzieleniem wsparcia ma być wszczynane na wniosek i prowadzone za pomocą środków komunikacji elektronicznej (z wyjątkiem samego zawarcia umowy wsparcia). Termin na rozpatrzenie takiego wniosku ma wynosić 14 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku, przy czym termin ten ma mieć charakter instrukcyjny, a w konsekwencji termin taki będzie mógł ulec faktycznemu wydłużeniu. Umowa wsparcia ma być zawierana pod warunkiem ustanowienia i przekazania przez przedsiębiorcę wymaganych zabezpieczeń.
Tarcza 2.0 przewiduje również szereg szczegółowych rozwiązań prawnych, które mają umożliwić podmiotom prawa funkcjonowanie w związku z funkcjonującymi obostrzeniami. Ustawa ta ma znowelizować dziesiątki ustaw szczegółowych, wzbogacając je o przepisy dostosowujące te akty prawne do obecnej trudnej sytuacji epidemiologicznej. Poniżej podano jedynie ogólne przykłady zaplanowanych przez ustawodawcę zmian, np.:
1. Na wniosek płatnika składek, zgłaszającego do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych, nastąpi zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., w wysokości 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności.
2. Na wniosek płatnika składek-dłużnika, ZUS bezie mógł odstąpić od pobierania odsetek za zwłokę w terminowym opłaceniu składek należnych za okres po 31 grudnia 2019 r.
3. Rozszerzeniu ulegną możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w okresie pandemii i uzyskania dodatkowego zasiłku opiekuńczego.
4. Zmienią się zasady przeprowadzania wywiadów środowiskowych, w szczególności z osobami z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2 lub przebywających na kwarantannie.
5. Obniżenie dochodu w związku z epidemią będzie uwzględniane przy ustalania prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
6. Świadczenie postojowe będzie przysługiwało maksymalnie trzykrotnie.
7. Starosta będzie mógł przyznać przedsiębiorcy – na podstawie zawartej umowy – aż na okres trzech miesięcy dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników.
8. Środki przekazane podmiotom w ramach finansowania świadczeń opieki zdrowotnej mają być wyłączone spod egzekucji sądowej i administracyjnej.
9. W okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie będą wykonywane tytuły wykonawcze nakazujące opróżnienie lokali mieszkalnych.
10. Minister Zdrowia i Premier otrzymają uprawnienie do wydawania osobom prawnym, jednostkom organizacyjnym i przedsiębiorcom wiążących poleceń. Polecenia te będą wydawane w drodze natychmiast wykonalnej decyzji administracyjnej, która nie wymaga uzasadnienia. Realizacja poleceń ma być zasadniczo finansowana ze środków budżetowych (za wyjątkiem prac planistycznych).
11. W stosunku do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych przewidziano, że rady nadzorcze takich spółek będą mogły podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
12. Wprowadzone zostaną zmiany w postępowaniu upadłościowym polegające na uznaniu, że termin do złożenia wniosku o upadłość w okresie zagrożenia COVID-19 ulega zawieszeniu lub nie rozpoczyna swojego biegu. Będzie się również domniemywać, że niewypłacalność przedsiębiorcy powstała z powodu COVID-19.
13. Minister będzie uprawniony do uzyskania danych o lokalizacji telefonu komórkowego nalężącego do osoby zakażonej COVID-19 lub objętej kwarantanną.
14. Zaproponowano przyznanie abonentom nieograniczonego limitu transmisji danych pakietowych do wykorzystania w celu dostępu do stron internetowych prowadzonych przez jednostki publiczne wymienione w wykazie prowadzonym przez ministra.
15. Do dnia 30 września doręczenie przesyłki poleconej będzie mogło nastąpić przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli adresat wyrazi na to zgodę i upoważni operatora pocztowego do obioru przesyłek poleconych celem ich przetworzenia i doręczenia w postaci dokumentów elektronicznych na skrzynkę elektroniczną adresata.
16. Jeśli w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii upłynie termin ważności dokumentów poświadczających uprawnienia do kierowania pojazdami to uprawnienia te zachowają ważność przez okres 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
17. Badanie techniczne pojazdu, którego posiadaczem lub właścicielem jest osoba poddana kwarantannie lub leczeniu COVID-19 zachowa ważność do 7 dni od dnia zakończenia leczenia lub kwarantanny takiej osoby.
18. Przedłużeniu ulegnie termin do złożenia oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych.
19. W Banku Gospodarstwa Krajowego utworzony zostanie Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 w celu dofinansowania realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19.
20. W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 usprawiedliwienie niestawiennictwa przed sądem z powodu choroby nie będzie wymagało przedstawienia zaświadczenia wydanego przez lekarza sądowego.