Postępowanie sanacyjne a zabezpieczenie wierzytelności

Zgodnie z ustawą z dnia 15 maja 2015r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015r., poz. 978 ze zm.) z dniem otwarcia post. sanacyjnego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa jak i mienie należące do dłużnika stają się masą sanacyjną.

Ustawodawca wskazał przy tym, że nie można obciążać składników majątku dłużnika zastawem, zastawem rejestrowym, skarbowym, hipoteką morską lub hipoteką po otwarciu post. sanacyjnego. W myśl art. 246 przywołanej ustawy –jeżeli wniosek o wpis zastawu rejestrowego został złożony min. na 6 miesięcy przed dniem wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego, powyższa reguła nie obowiązuje – wynika to z faktu, że wierzyciel nie ma żadnego wpływu na moment, w którym zostanie dokonany wpis, a tym samym nie powinien ponosić konsekwencji opóźnień sądu wieczystoksięgowego w tym zakresie).

Istotnym przy tym jest, że układ nie obejmuje wierzytelności ze stosunku pracy oraz wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia, z wyjątkiem sytuacji gdy wierzyciel wyraził zgodę na objęcie jej układem. Zgodę na objęcie wierzytelności układem wyraża się w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania nad układem. Zgoda może zostać wyrażona ustnie do protokołu zgromadzenia wierzycieli.

Powyższe zdają się potwierdzać przedstawiciele doktryny, którzy przyjmują się, że skutkami układu nie są objęte wierzytelności zabezpieczone zastawem oraz hipoteką bez względu na rodzaj tych praw wyłącznie wtedy, gdy prawa te obciążają rzeczy należące do upadłego. Prawo restrukturyzacyjne nie dopuszcza możliwości przyjęcia, że również wierzytelności zabezpieczone przez osoby trzecie nie są objęte układem. Dodatkowo, nieistotnym jest przy tym, czy ustanowione przez osobę trzecią zabezpieczenie ma charakter osobisty, czy rzeczowy. Istotnym z punktu widzenia wierzyciela jest to, czy jego wierzytelność ma pokrycie w wartości przedmiotu zastawu lub hipoteki, ponieważ układem nie jest objęta tylko ta część wierzytelności, która „znajduje pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia” – reszta wierzytelności podlega ogólnym regułom wynikającym z przepisów Kodeksu cywilnego, ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz Prawa restrukturyzacyjnego.

Co do zasady zatem, odpowiednie zabezpieczenie pozwoli na uniknięcie skutków wszczęcia postępowania sanacyjnego, które nie dla wszystkich wierzycieli jest korzystne.